Healing the Mind

 

 

 

HEALING THE MIND

Mentale gezondheid Oekraïense vluchtelingen

 

Inleiding

 

Ongeveer 7,6 miljoen Oekraïners hebben hun land moeten ontvluchten. Volgens de Nederlandse regering zijn er in december 2023 106.850 Oekraïense vluchtelingen in Nederland aangekomen. De overgrote meerderheid zijn vrouwen, vaak samen met hun kinderen. Zij zijn ontworteld en leven gescheiden van hun geliefden. Zij voelen de gevolgen van de oorlog. Volgens UNHCR ontwikkelt ongeveer 22% van hen psychische klachten (https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/mental-health-in-emergencies).
De symptomen als gevolg van oorlogs- en geweldservaringen kunnen variëren van nachtmerries, depressies, PTSS, bipolaire klachten en symptomen van schizofrenie.

 

In 2016 gaf een Oekraïens onderzoek aan dat 74% van de bevolking met psychische problemen niet de zorg kreeg die ze nodig hadden. Hieruit kunnen we concluderen dat de toegang tot geestelijke gezondheidszorg al voor het begin van de oorlog al een probleem was in Oekraïne (https://www.international-alert.org/publications/hidden-burdens-of-conflict/).

 

Op basis van de bovenstaande cijfers mogen we er van uit gaan dat meer dan 16.000 Oekraïners die Nederland wisten te bereiken getroffen zijn door geestelijke gezondheidsproblemen. In Nederland zelf lijden er volgens GGZonline.nu ongeveer twee miljoen mensen aan een psychische stoornis. 100.000 van hen staan op een wachtlijst voor behandeling en moeten soms wel tot 12 maanden wachten. 

Voor Oekraïners zijn er nog meer beperkingen. De belangrijkste is de taalbarrière. Aangezien de meeste vluchtelingen alleen Oekraïens of Russisch spreken, lopen zij het risico nooit de hulp te krijgen die zij nodig hebben. In dergelijke gevallen is de kans groot dat hun toestand verslechtert, waardoor zij niet meer in de Nederlandse samenleving kunnen integreren en de mogelijkheid van acute noodsituaties toeneemt.

 

 

 

Onze Werkwijze

 

Wij streven naar een laagdrempelige toegang tot hoogwaardige geestelijke gezondheidszorg die cultuurgevoelig is en gericht is op de specifieke behoeften van Oekraïense vluchtelingen in Nederland. 

De doelgroep omvat:

- Vluchtelingen met ernstige psychische problemen, waaronder PTSS, psychotische symptomen.

- Vluchtelingen met lichte en matige geestelijke gezondheidsproblemen (bv. angst,  depressie)

-   Vluchtelingen bij wie momenteel geen geestelijke gezondheidsproblemen zijn vastgesteld, maar die steun nodig hebben om mentale weerbaarheid op te bouwen. 

 

Er wordt counseling op afstand‘ (telezorg) geleverd door Oekraïense specialisten in de geestelijke gezondheidszorg en door erkende en volledig opgeleide therapeuten uit verschillende andere Europese landen die het Oekraïens, Russisch en/of het Engels beheersen. Bij voorkeur werken wij met counselors uit Oekraïne omdat dit een dubbel positief effect heeft: de uit Oekraïne gevluchte counselors kunnen hun vak (blijven) uitoefenen. Zij hebben voor de oorlog gewerkt als therapeut, psycholoog of sociaal werker. Nadat hun diploma’s gevalideerd zijn worden ze ingezet in dit project. Gedurende het project vindt begeleiding en kwaliteitsbewaking plaats door onze partnerorganisatie Amplio Health.

 

Omdat het beschikbare aantal Oekraïense professionals beperkt is, is er een limiet aan wat de Oekraïense specialisten kunnen bieden. In dat geval werken wij ook samen met therapeuten uit landen die cultureel dicht bij Oekraïne staan die deel zijn van het netwerk van Amplio. Deze aanpak biedt de mogelijkheid het project op te schalen om aan de huidige behoeften te voldoen.

 

Een verwijzingssysteem voor cliënten die dringend gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg nodig hebben, is beschikbaar via onze partner Amplio Health. Concreet betekent dit dat er een verwijstraject naar acute intramurale diensten komt, indien en waar nodig, voor suïcidale personen en personen met een geestelijke gezondheidscrisis, zoals psychose. Amplio is verantwoordelijk voor de verwijzing voor cliënten die met spoed gespecialiseerde GGZ nodig hebben, in samenwerking met zorgverleners werkzaam bij Nederlandse GGZ instellingen. Zij doen dit op ad hoc basis, onder de volgende voorwaarde:

·      Een Oekraïense counselor geeft aan dat een individuele patiënt mogelijk extra zorg nodig heeft, triage door het Amplio team zal worden uitgevoerd, 

·      Na de triage zal Amplio Health een warme overdracht naar een Nederlandse gespecialiseerde GGZ-instelling faciliteren.